Jak wygląda wykres cyklu miesiączkowego?

Jeśli nie pamiętasz budowy układu rozrodczego, hormonów płciowych i faz cyklu, przypomnij sobie: Jak działa układ rozrodczy?

Typowy cykl

Typowy, zdrowy cykl menstruacyjny wcale nie musi trwać 28 dni z owulacją w 14. dniu cyklu. Przedstawiony poniżej 32-dniowy cykl jest zupełnie prawidłowy. Co cechuje zdrowy cykl?

• Kilka pierwszych dni to miesiączka.
• W dłuższych cyklach po miesiączce występuje kilka suchych dni (w krótszych może ich nie być).
• Następnie pojawia się faza śluzowa, rozpoczynając się śluzem gorszej jakości i przechodząc w śluz lepszej jakości, który później szybko zanika.
• W okolicy dnia szczytu (ostatniego dnia śluzu najlepszej jakości) pod wpływem progesteronu wydzielanego przez ciałko żółte po uwolnieniu komórki jajowej następuje wzrost temperatury o około 0,2°C (porównuje się sześć temperatur przed wzrostem i trzy lub cztery temperatury wzrostowe). W przeciwieństwie do fazy niższych temperatur faza wyższych temperatur jest w miarę stała i trwa około dwóch tygodni (a powinna trwać co najmniej 10 dni). W ten sposób, wyznaczywszy wzrost temperatury, można łatwo przewidzieć termin kolejnej miesiączki. Jest to dużą pomocą zwłaszcza w przypadku nieregularnych cykli.

Poniższy cykl również prezentuje się prawidłowo, z dobrze wykształconą fazą śluzową, wzrostem temperatury i fazą lutealną (poowulacyjną) odpowiedniej długości.

Jeśli któryś parametr cyklu odbiega od normy, warto skonsultować się z ginekologiem. Niepokojące sygnały to:

• zbyt skąpa lub krótka miesiączka (krótsza niż 3 dni),
• zbyt bolesna, obfita lub długa miesiączka (dłuższa niż 7 dni),
• długie plamienia przed lub po miesiączce,
• beżowe, brązowe lub czarne plamienia,
• krwawienia lub plamienia śródcykliczne,
• bóle podbrzusza niezwiązane z miesiączką lub owulacją,
• obecność stałej wydzieliny poza fazą płodności,
• zbyt mało dni ze śluzem,
• zbyt wiele dni ze śluzem,
• brak śluzu lepszej jakości,
• brak wzrostu temperatury,
• bardzo niska podstawowa temperatura ciała,
• bardzo wysoka podstawowa temperatura ciała,
• zębaty wykres temperatury (najpierw trzeba wykluczyć zaburzenia lub niepoprawną technikę pomiaru),
• spadki temperatury pod linię niższych temperatur w fazie lutealnej (po wzroście temperatury),
• zbyt krótka faza lutealna (poniżej 10 dni),
• zbyt krótkie cykle (krótsze niż 21 dni),
• zbyt długie cykle (dłuższe niż 35 dni),
• nieregularne cykle (różnica między najkrótszym a najdłuższym zapisanym cyklem wynosi więcej niż 5–10 dni),
• wielokrotne próby owulacji (kilka faz śluzu przed właściwym szczytem),
• śluz pojawiający się w trakcie fazy lutealnej (pomijając dni tuż przed miesiączką).

Nie musisz się martwić od razu, gdy zauważysz, że cykl nie jest zupełnie książkowy. Niektóre z tych parametrów mogą być zaburzone w przypadku choroby, silnego stresu, podczas powrotu płodności po porodzie lub przed menopauzą i zgodnie z koncepcją kontinuum jest to zupełnie naturalne. Jeśli nieprawidłowości powtarzają się w kolejnych cyklach lub w przypadku powrotu płodności po porodzie — nie ustępują po kilku cyklach, może to wskazywać na poważniejsze zaburzenia. Karta cyklu — podobnie jak np. pomiary ciśnienia — może dawać Ci informację zwrotną o Twoim stanie zdrowia.

Ciąża

W poniższym cyklu utrzymująca się ponad 20 dni faza wyższych temperatur świadczy o wczesnej ciąży. Śluz pojawił się tylko jednego dnia. Gdyby nie poprawne rozpoznanie okresu płodności, prawdopodobnie do poczęcia by nie doszło. Zwróć uwagę, że przewidywany termin porodu obliczony na podstawie obserwacji (23 czerwca) wypada tydzień później niż ten z ostatniej miesiączki (17 czerwca). W wielu długich cyklach różnice mogą być znacznie większe. Na podstawie badania USG termin porodu ustalono na 24 czerwca i tego dnia urodziło się dziecko.

W poniższym cyklu różnica między terminem porodu ustalonym na podstawie ostatniej miesiączki (12 grudnia) a wynikającym z obserwacji (26 grudnia) wynosi dwa tygodnie. Na podstawie badania USG termin porodu ustalono na 26 grudnia. Dziecko urodziło się 25 grudnia. Dodatkowo karta przedstawia korzyści z ustalenia PMN, dzięki któremu możesz precyzyjniej określić faktyczny okres płodności. Jeśli starasz się o dziecko i przez cały cykl obserwujesz jakąś wydzielinę, porada „współżyj w dniach ze śluzem” może okazać się nieprzydatna. Musisz jeszcze określić jego rodzaj.

Sytuacje szczególne

Cykle mogą znacznie odbiegać od typowego schematu w kilku przypadkach:

• z powodów naturalnych i fizjologicznych:

  • kilka lat po pierwszej miesiączce (menarche),
  • po porodzie,
  • kilka lat przed menopauzą (ostatnią miesiączką w życiu kobiety),

• wskutek przyjmowanych leków:

  • po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej,
  • podczas brania niektórych leków, które pozornie nie mają związku z układem rozrodczym,

• w przypadku przewlekłych zaburzeń:

  • hormonalnych, np. PCOS (zespołu policystycznych jajników) lub chorób tarczycy,
  • innych, niezwiązanych bezpośrednio z układem hormonalnym, np. psychicznych lub niedoborów składników odżywczych,
• wskutek okazjonalnych wydarzeń, takich jak choroba lub silny stres.

Zwykle w takich sytuacjach cykle są długie i nieregularne. Okazjonalne wydarzenia wpływają na konkretny cykl, w którym mają miejsce, opóźniając owulację i wydłużając cały cykl. Przewlekłe zaburzenia i długo przyjmowane leki siłą rzeczy rozregulowują cykle na przestrzeni miesięcy lub lat.