Czy istnieją inne objawy płodności?

Jeśli nie pamiętasz budowy układu rozrodczego, hormonów płciowych i faz cyklu, przypomnij sobie: Jak działa układ rozrodczy?

Główne objawy płodności to temperatura, śluz i szyjka macicy, ale w cyklu miesiączkowym można też śledzić inne wskaźniki. W większości przypadków nie są jednak w stanie określić stanu płodności z taką dokładnością, jak główne objawy.

Bóle i subiektywne objawy

Do dodatkowych objawów płodności zaliczają się różnego rodzaju bóle i inne subiektywne odczucia:

• Wiele kobiet odczuwa w pobliżu owulacji ból w boku lub pachwinie, czyli ból owulacyjny, zwany też bólem jajników. Nie sugeruj się nim jednak w interpretacji, ponieważ może występować nawet do 7 dni przed jajeczkowaniem. Nie musi oznaczać pękania pęcherzyka — czasem jest to reakcja na jego wzrost lub działanie estrogenów.
• W pobliżu owulacji możesz też zauważyć obrzmienie sromu, jak podczas podniecenia seksualnego.
• W tym czasie może również wystąpić objaw węzła chłonnego — powiększenie węzła chłonnego w pachwinie.
• W fazie lutealnej możesz mieć poczucie, że Twoje piersi są wyjątkowo wypełnione i wrażliwe lub nawet bolą.
• Możesz notować występowanie lub natężenie bólu menstruacyjnego, zwłaszcza w przypadku bolesnych miesiączek, ponieważ może to pomóc w ewentualnej diagnostyce.
• Wiele kobiet śledzi również inne, bardziej subiektywne objawy, takie jak wzrost libido, trądzik, wzdęcia, bóle głowy lub pleców czy zmiany nastrojów. Pomaga im to zrozumieć naturę tych symptomów i zdecydować, czy z ich powodu potrzebują szukać pomocy lekarskiej.

Testy hormonalne

Uwaga! Monitory płodności są słabiej przebadane od zwykłych metod rozpoznawania płodności. Skuteczność podawana przez producenta może dotyczyć wykrywania owulacji w przypadku starań o dziecko, a nie niezawodności urządzenia jako metody unikania ciąży.

Niektóre testy hormonalne są wykorzystywane w metodach objawowo-hormonalnych, ale z użyciem innych reguł niż przewiduje zwykła instrukcja. Mierzą poziomy hormonów rozrodczych takich jak:

• Progesteron. Jego wyższy poziom potwierdza, że jesteś w fazie lutealnej. Można go zmierzyć za pomocą tradycyjnego badania krwi w laboratorium, testu Proov (ang.) lub urządzenia inne (ang.). Pomiar z krwi jest najbardziej wiarygodny.
• Progesteron i LH, których badanie wykorzystuje tester OOVA (ang.).
• Estrogeny i LH mierzone przez urządzenia takie jak Clearblue Fertility Monitor (ang.) stosowany w Modelu Marquette, a także Persona (ang.) i Inito (ang.).
• LH. Mierzą go testy owulacyjne. Pozytywny test nie jest dowodem, że owulacja miała miejsce, ponieważ wzrost LH zwykle ma miejsce 24–36 godzin przed jajeczkowaniem. Dodatkowo po pozytywnym teście nie musi dojść do owulacji. Oprócz zwykłych testów paskowych dostępne są również wersje cyfrowe wykorzystujące specjalne urządzenia do odczytu wyniku, np. Clearblue, myLotus (ang.) lub Mira (ang.).

Inne zjawiska

Dostępne są urządzenia mierzące inne właściwości fizyczne ciała i na tej podstawie sugerujące stan płodności. Miej na uwadze, że tego typu objawy nie są dobrze przebadane, a badania producenta zwykle dotyczą kobiet starających się o dziecko.

• Krystalizacja śliny lub śluzu. W fazie płodności ślina i śluz ulegają krystalizacji w kształcie liści paproci. Zjawisko to może być obserwowane za pomocą zwykłego mikroskopu lub mikroskopu owulacyjnego. Wyniki badań nie potwierdzają możliwości praktycznego wykorzystania tego fenomenu.

• Zmiany poziomu elektrolitów w ślinie i śluzie. Są mierzone przez urządzenie OvaCue (ang.). Wyniki badań są niejednoznaczne. Urządzenie może się nie sprawdzać w przypadku unikania ciąży. Na podobnej zasadzie działają dopochwowe urządzenia kegg (ang.) i Layla (ang.).

  Dowiedz się więcej: Czy ślina to objaw płodności?

• Zmiany pH śluzu. W okresie płodności śluz ma wyższe pH. Badanie pH może być pomocne w problemach z oceną jakości śluzu. Praktyczne wykorzystanie tego zjawiska stoi pod znakiem zapytania ze względu na brak badań i precyzyjnych reguł.
• Zmiany składu potu. Na tej podstawie działa urządzenie OV-Watch, które mierzy stężenie jonów chlorku sodu w pocie na skórze. Mała liczba badań i mieszane recenzje wykluczają na razie szerokie zastosowanie tego typu pomiarów.
• Zmiany całodobowej temperatury ciała — mierzonej wielokrotnie w ciągu doby, a nie tylko raz, w przeciwieństwie do temperatury poprzebudzeniowej. Takie pomiary wykonuje dopochwowe urządzenie Priya (ang.). Informacje na temat praktycznego wykorzystania tego zjawiska są skąpe.
• Zmiany poziomu CO2 w oddechu wykrywane przez urządzenie breath ilo (ang.) przeznaczone dla kobiet starających się o dziecko. Niewiele wiadomo o tym, jak sprawdza się w praktyce.
• Dyskretne zmiany parametrów życiowych. Na tej podstawie działa EarlySense Percept (ang.) — urządzenie umieszczane pod materacem i monitorujące podczas snu funkcje życiowe, m.in. tętno i oddychanie. Praktyczne wykorzystanie podobnych pomiarów wydaje się wątpliwe.

Źródła

1. Rozpoznawanie płodności, red. Michał Troszyński, wyd. 3 poprawione i uzupełnione, PSNNPR, Warszawa 2009, s. 69–70, 107–113.
2. Sztuka Naturalnego Planowania Rodziny. Kurs podstawowy, LMM, Zalesie Górne 2011, s. 37–38, 110, 216–217.
3. Evelyn L. Billings, John J. Billings, Maurice Catarnich, Atlas Metody Owulacji Billingsa. Obraz śluzu w czasie płodności i niepłodności, tłum. Ewa Małolepsza, wyd. 5 uzup., Pallottinum, Poznań 1998, s. 109.
4. Alina Lichtarowicz, Kiedy jestem płodna, a kiedy nie, wyd. XII, Wydawnictwo Sióstr Loretanek, Warszawa 2014, s. 43–48, 50.
5. Elizabeth Raith, Petra Frank, Günter Freundl, Naturalne metody planowania rodziny. Poradnik medyczny, tłum. Piotr Bruszewski, Andrzej Klejewski, wyd. 1, Springer PWN, Warszawa 1997, s. 78–82, 198–209.
6. Jerzy Górecki, Pomiary pH roztworu śluzu szyjkowego, strona projektu Sen o poranku nprtech.ehost.pl, dostęp 13.06.2020.
7. Hannah Ransom, How to make the most of a failed experiment, 25.07.2014, holistichormonalhealth.com, dostęp 13.06.2020.
8. Krzysztof Walczak, Nowoczesne technologie, 03.03.2014, oplodnosci.pl, dostęp 29.09.2016.